2008-10-08

Klerismo: terminologia enketo

Verkite 2008.07.31, red. 2009.05.08:

Mi serĉas la plej bonan Esperanton terminon por la koncepto/epoko:

Aufklärung (germana) = Enlightenment (angla).

En la angla, "enlightenment" havas du kontraŭajn filozofiajn signifojn krom ĉiutagan: la alia signifo estas mistika enlumiĝo. Sed majuskligo de la vorto plus kunteksto forigas ambiguecon.

Ŝajnas, ke en Esperanto, la plej uzata vorto estas "Klerismo" (kun majusklo). Eblas estas mia anglalingva tendenco, sed tiu vorto por filozofia koncepto rilate al epoko ŝajnas malpreciza. Mi ne fide memoras mian propran praktikon: eble "Iluminiĝo" aŭ "Enlumiĝo".

Jen miaj eltrovaĵoj pri termina uzado:

Klerismo
http://eo.wikipedia.org/wiki/Klerismo

Aŭ: Jarcento de la Lumoj.
Rim. diskuton:
http://eo.wikipedia.org/wiki/Diskuto:Klerismo
Iu citas difinon el PIV. Iu proponas "Klarismo"-n.

Jen aliaj proponoj: Lumjarcento, Lumepoko. Iu mencias "(ek)lumiĝo"n.
Reta Vortaro: klerismo = Enlightenment (epoko)
http://www.reta-vortaro.de/revo/

"Idea movado en la 18a jarcento en Europo kaj Nordameriko, apelacianta al la racio por reformi la tradiciajn ideojn kaj instituciojn . . ."

Klereco
Vikipedio: Filozofio
http://eo.wikipedia.org/wiki/Filozofio

Klereca epoko
Vikipedio: Filozofio
http://eo.wikipedia.org/wiki/Filozofio

Luma Jarcento (1679-1789)
Enciklopedio Simpozio: Filozofio, Okazinta historio de: Modernepoka filozofio
http://www.simpozio.ufsc.br/Esp/1-enc/a-mega/Termino_F/FILOZOFIO.html

Enciklopedio Simpozio: Franca Enciklopedio
http://www.simpozio.ufsc.br/Esp/1-enc/a-mega/Termino_E/ENCIKLOPEDIO.html

Enciklopedio Simpozio: CELOJ DE LA EDUKO
http://www.simpozio.ufsc.br/Esp/1-enc/y-mega/Filozofio_Pri_Educo/1448y426.htm
Enciklopedio Simpozio: Egaleco
http://www.simpozio.ufsc.br/Esp/1-enc/a-mega/Termino_E/EGALA.html
Enciklopedio Simpozio, k.a.
Eklumiĝo (mistika/religia termino)
Enciklopedio Simpozio:
http://www.simpozio.ufsc.br/Esp/1-enc/a-mega/Termino_E/EGALA.html

Iluminisma Jarcento

Enciklopedio Simpozio: Franca Enciklopedio
http://www.simpozio.ufsc.br/Esp/1-enc/a-mega/Termino_E/ENCIKLOPEDIO.html

1 comment:

zooplah said...

Terminoj kiel eklumiĝo estas kompreneblaj laŭ figura senco. Laŭ mia eta scio de la germana Aufklärung tradukiĝus al klarigado, ĉu ne?